पुणे: पुणे महानगरपालिकेने (पीएमसी) 3,000 स्वाईन फ्लू डोसची तात्पुरती आवश्यकता विनंती केल्यानंतर, राज्याच्या आरोग्य विभागाच्या निर्देशाला प्रतिसाद म्हणून, नागरी संस्थेला अद्याप शॉट्स मिळालेले नाहीत. यामुळे गर्भवती महिला आणि मधुमेह आणि रक्तदाब यांसारख्या आजार असलेल्या लोकांच्या लसीकरणास विलंब झाला, असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले. पीएमसीचे सहाय्यक आरोग्य अधिकारी डॉ. राजेश दिघे म्हणाले, “स्वाइन फ्लू लसीकरण कोणत्याही नियमित लसीकरण कार्यक्रमाचा भाग नाही, आणि केवळ हजला जाणाऱ्या यात्रेकरूंनाच सरकारकडून गोळी मोफत मिळते. राज्य सरकारने आम्हाला शहरासाठी तात्पुरती आवश्यकता पाठवण्यास सांगितले आणि जूनमध्ये आम्ही 3,000 लसीकरणाची मागणी केली. आम्ही वाट पाहत आहोत.”H1N1 सारखे फ्लूचे विषाणू, ज्यामुळे स्वाइन फ्लू होतो, हिवाळ्यात सक्रिय असतात. या संसर्गामुळे गर्भवती महिला, कॉमोरबिड रूग्ण आणि 60 वर्षांवरील लोकांमध्ये गंभीर गुंतागुंत होऊ शकते. तथापि, डोसच्या अनुपलब्धतेमुळे, सर्वात असुरक्षित गटातील लोक खाजगी रुग्णालयांवर अवलंबून असतात तर काही फक्त लसीकरण टाळतात. एका डोसची किंमत 1,200 ते 3,500 रुपये असू शकते, जी दरवर्षी घ्यावी लागते.प्रयत्न करूनही, राज्य आयईसी (माहिती, शिक्षण, संप्रेषण) अधिकारी डॉ कैलाश बाविस्कर यांच्याशी टिप्पणीसाठी संपर्क होऊ शकला नाही.शहराला 2009 मध्ये स्वाइन फ्लूचा पहिला मोठा उद्रेक जाणवला जेव्हा 144 लोकांचा मृत्यू झाला होता. तेव्हापासून, दर दोन-तीन वर्षांनी नोंद झालेल्या प्रकरणांमध्ये वाढ होत आहे. प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून आरोग्य विभाग दरवर्षी मार्गदर्शक सूचना जारी करतो.डॉ. दिघे म्हणाले, “लसीकरणाला मिळणारा प्रतिसाद खूपच कमी आहे, जो प्रतिबंधात महत्त्वाचा आहे आणि H1N1 चा प्रसार कमी करण्यात प्रभावी आहे. हे न्यूमोनियासारख्या विषाणूमुळे होणारी तीव्रता देखील कमी करते. सध्या या लसीचा तुटवडा आहे.”सूर्या हॉस्पिटल्सचे नवजात आणि बालरोग अतिदक्षता सेवांचे संचालक डॉ. सचिन शहा यांनी केवळ आईसाठीच नव्हे तर तिच्या पोटातील बाळासाठीही स्वाइन फ्लूपासून संरक्षणाचे महत्त्व पटवून दिले. “H1N1 विषाणूमुळे झालेल्या गंभीर संसर्गामुळे बाळाचा जन्मपूर्व जन्म होऊ शकतो आणि बाळामध्ये गुंतागुंत देखील होऊ शकते. गर्भवती महिलांमध्ये स्वाइन फ्लूच्या बाबतीत, आईपासून गर्भापर्यंत, अनुलंब संक्रमण देखील शक्य आहे. यामुळे न जन्मलेल्या मुलामध्ये श्वासोच्छवासाच्या समस्या, प्लेटलेट कमी होणे, रक्तस्त्राव इत्यादी गुंतागुंत होऊ शकते. त्याची तीव्रता इतर फ्लूच्या विषाणूंपेक्षा खूपच जास्त असते. WHO ने यावर्षी ट्रायव्हॅलेंट फ्लू लसीची शिफारस केली आहे ज्यात स्वाइन फ्लूपासून संरक्षण समाविष्ट आहे,” तो म्हणाला.डॉ अमित द्रविड, अंतर्गत औषध विशेषज्ञ, नोबल हॉस्पिटल्स, म्हणाले की, रूग्ण आणि बाह्यरुग्ण विभागात सर्दी, खोकला आणि तापाच्या रूग्णांमध्ये वाढ झाली आहे. “फ्लूसाठी चाचणी महाग असल्याने, फक्त काही रुग्णांची तपासणी केली जाते आणि इन्फ्लूएंझाचे निदान केले जाते. लक्षणे पाहता मला खात्री आहे की ही H1N1 आणि H3N2 प्रकरणे आहेत. आम्ही ICU प्रकरणांमध्ये वाढ पाहत आहोत, विशेषत: खालच्या श्वसनमार्गाच्या समस्या आणि न्यूमोनिया असलेल्या रुग्णांमध्ये,” ते म्हणाले.तथापि, यावेळची वाढ 2022 मधील वाढ इतकी नाही, डॉ द्रविड म्हणाले. “आमच्याकडे येणारे बहुतेक रुग्ण हे मधुमेह किंवा उच्चरक्तदाब यांसारख्या आजारांनी ग्रस्त आहेत आणि ६० वर्षांपेक्षा जास्त वयाचे आहेत कारण प्रौढ लसीकरणाबाबत देशात कोणतेही ठोस धोरण नाही. हिवाळ्यातील प्रदूषण आणि कमी झालेले तापमान यामुळे वाढ झाली आहे,” ते म्हणाले.
✍🏻मुख्य संपादक – सुभाष कदम
